اگر برای همه خدمات تعمیر و نگهداری خودرو به تعمیرگاه مراجعه می‌کنید، خوب است بدانید که برخی از تعمیرات ساده را می‌توانید با آموزش مختصری که در این مقاله ارائه می‌شود، شخصا و بدون پرداخت هزینه اضافی انجام دهید. همچنین توجه به این نکته هم ضروری است که انجام زمانبدی سرویس‌های دوره‌ای خودرو، حتی می‌تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرده و قبل از ایجاد هرگونه خرابی، آن را برطرف سازد.
اگر دستی در تعمیر و نگهداری خودرو دارید و می‌خواهید هزینه‌ها را کاهش دهید، تا آخر این مقاله با ما همراه باشید.
تشخیص مشکل با استفاده از دستگاه خواننده کد (Code Reader)
اولین گام برای تعمیر و نگهداری خودرو، تشخیص دقیق مشکل است. خوشبختانه با استفاده از دستگاه خواننده کد (Code Reader) در بسیاری از موارد، نیازی به مراجعه به مکانیک برای این کار نیست. با خرید این دستگاه ساده می‌توانید مشکل اتومبیل را خودتان تشخیص دهید.
برای شروع، خودرو را در حالت پارک یا خلاص قرار دهید. دستگاه خواننده کد را به درگاه دیاگностیک OBDII (معمولاً زیر داشبورد سمت راننده) متصل کنید. پس از روشن‌کردن موتور، دستگاه را از طریق بلوتوث به موبایل خود متصل کنید. اپلیکیشن مرتبط را باز کرده و اطلاعات خودرو مثل شماره شناسایی (VIN)، نوع سوخت و مدل خودرو را وارد کنید.
با کلیک روی آیکون “Diagnostics”، کدهای مشکلات فعلی، بالقوه یا قبلی نمایش داده می‌شوند. این کدها به شما کمک می‌کنند بفهمید مشکل دقیقاً کجاست. علاوه‌بر این، می‌توانید از داده‌های زنده (Live Data) برای نظارت بر عملکرد خودرو استفاده کنید.
1.تعویض برف‌پاک‌کن
یکی دیگر از انواع تعمیر و نگهداری خودرو که بدون مراجعه به تعمیرگاه می‌توانید انجام دهید، تعویض برف‌پاک‌کن است. اگر متوجه شده‌اید که برف‌پاک‌کن دیگر شیشه را به‌درستی تمیز نمی‌کند یا صدای جیرجیر می‌دهد، زمان آن رسیده که تیغه‌ها را تعویض کنید.
برای شروع، ابتدا اندازه صحیح برف‌پاک‌کن را با استفاده از خط‌کش یا مشخصات موجود در دفترچه راهنمای خودرو پیدا کنید. همچنین، نوع برف‌پاک‌کن (سنتی، بیم یا هایبرید) را براساس شرایط آب‌وهوایی منطقه‌تان انتخاب کنید.
برای نصب، بازوی برف‌پاک‌کن را آرام از شیشه بلند کرده و برف‌پاک‌کن قدیمی را با فشاردادن دکمه قفل جدا کنید. سپس، برف‌پاک‌کن جدید را به بازوی برف‌پاک‌کن متصل کنید و اطمینان حاصل کنید که محکم قفل شده است. در پایان، با روشن‌کردن برف‌پاک‌کن‌ها عملکرد آن‌ها را تست کنید.
این تعمیر و نگهداری خودرو را باید به‌طور منظم هر 6 ماه یک‌بار انجام دهید.
2.رفع نشتی واشر درب سوپاپ
نشتی واشر درب سوپاپ (Valve Cover Gasket) مشکلی است که می‌تواند باعث نشت روغن به بخش‌های مختلف موتور شود.
این تعمیر و نگهداری خودرو اگرچه به نظر جدی می‌رسد، اما با کمی دقت و ابزار ساده قابل حل است. برای رفع این مشکل، ابتدا مطمئن شوید موتور کاملاً خنک است. سپس پوشش پلاستیکی بالای موتور را برداشته و با استفاده از یک چکش لاستیکی، رویه سوپاپ را به آرامی شل کنید.
پس از جداکردن درب سوپاپ، واشر قدیمی را با یک کاردک پلاستیکی بردارید و سطح تماس آن را با تمیزکننده ترمز (Brake Cleaner) تمیز کنید. در صورت نیاز، از خمیر سیلیکونی (RTV Sealant) در نقاط مشخص‌شده استفاده کنید و واشر جدید را نصب کنید. پیچ‌ها را با گشتاور مناسب ببندید و قطعات الکتریکی و لوله‌ها را دوباره متصل کنید.
3.تعمیر چراغ‌های کم نور
اگر متوجه شده‌اید که چراغ‌های جلوی خودرو شما کم‌نور شده‌اند، احتمالاً مشکل در اتصالات الکتریکی یا فرسودگی لامپ است؛ این تعمیر و نگهداری خودرو نیز در خانه انجام‌پذیر است. برای حل این مشکل، ابتدا اتصال زمین (Ground Connection) را بازبینی کنید و آن را تمیز کنید. این کار معمولاً روشنایی چراغ‌ها را به حالت عادی بازمی‌گرداند. همچنین، می‌تواند از مقداری گریس دی‌الکتریک (Dielectric Grease) برای جلوگیری از زنگ‌زدگی در آینده استفاده کنید.
اگر داخل شیشه لامپ، لایه‌ای خاکستری یا قهوه‌ای مشاهده کردید، نشانه آن است که باید لامپ را تعویض کنید.
علاوه‌بر این، تنظیم صحیح چراغ‌ها نیز برای دید بهتر شب و پرهیز از افتادن نور در چشم رانندگان مقابل هم ضروری است. برای این کار، خودرو را در فاصله 25 فوتی از یک دیوار قرار دهید و با استفاده از نوار چسب و خط‌کش، نقاط مرکزی چراغ‌ها را علامت‌گذاری کنید. سپس با بازکردن کاپوت، پیچ‌های تنظیم چراغ‌ها را پیدا کرده و با استفاده از یک آچار یا پیچ‌گوشتی، جهت نور را طوری تنظیم کنید که بالای پرتوها با نقاط مشخص‌شده هم‌تراز باشد.
4.حل مشکل گیرکردن آنتن
اگر آنتن خودرو شما دیگر به‌درستی بالا و پایین نمی‌رود، احتمالا موتور آن سوخته و یا کابل دنده‌دار داخل آنتن خراب شده است. خوشبختانه، هر دوی این مشکلات با تعمیر و نگهداری خودرو در منزل قابل حل هستند و در دو ساعت می‌توانید این کار را خودتان انجام دهید.
برای شروع، ابتدا مطمئن شوید که موتور آنتن کار می‌کند؛ برای این کار، از یک نفر بخواهید رادیو را روشن کند و به صدای موتور در ناحیه آنتن گوش دهید. اگر صدا شنیده شد، موتور سالم است و مشکل از کابل یا دنده است؛ در غیر این صورت، باید موتور را تعویض کنید.
برای این‌کار، ابتدا با استفاده از یک آچار مخصوص آنتن، بزِل نگهدارنده آنتن را باز کنید؛ از انبردست استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث خراشیدگی بدنه یا رنگ شود.
سپس، پیچ‌های نگهدارنده آنتن را باز کرده و واحد آنتن را از محل خود خارج کنید. کابل قدیمی و ماست را جدا کرده و قطعات را با دگریسر تمیز کنید. حالا کابل و ماست جدید را نصب کرده و تمام قطعات متحرک را با گریس لیتیومی چرب کنید.
در پایان این تعمیر و نگهداری خودرو ، آنتن را دوباره در جای خود نصب کرده و پیچ‌ها را محکم کنید.
5.حل مشکل کدری چراغ‌های جلو
پلاستیک محافظ چراغ‌های جلوی خودرو با گذشت زمان ممکن است کدر، خراشیده یا زرد شود که این امر باعث کاهش روشنایی چراغ‌ها در شب می‌شود. خوشبختانه، این تعمیر و نگهداری خودرو کاری ساده و ارزان است که می‌توانید آن را در کمتر از 45 دقیقه و با هزینه کم انجام دهید.
برای شروع، ابتدا چراغ‌ها را با آب ولرم و صابون بشویید و سپس آن‌ها را خشک کنید. برای جلوگیری از خراشیدگی رنگ بدنه، اطراف لنز را با نوار ماسکینگ بپوشانید. سپس با استفاده از کاغذ سنباده مرطوب (با گریت 1000 تا 2500)، سطح لنز را در یک جهت سنباده بزنید. اگر لنز فقط کدر یا زرد شده است، از گریت 1500 شروع کنید و به 2500 برسید. پس از اتمام، جهت سنباده‌زنی را عوض کرده و این کار را تکرار کنید.
در مرحله بعد، لنز را با آب سرد بشویید و با استفاده از یک پارچه پنبه‌ای و مقداری پولیش پلاستیک، سطح آن را به‌صورت دایره‌ای بسایید تا صاف و شفاف شود. پس از خشک‌شدن پولیش، با قسمت تمیز پارچه، باقی‌مانده‌ها را پاک کنید. اگر نقاط کوچکی همچنان کدر به نظر می‌رسند، می‌توانید آن‌ها را دوباره پولیش کنید.
این تعمیر و نگهداری خودرو نه‌تنها ظاهر چراغ‌ها را بهبود می‌بخشد، بلکه روشنایی آن‌ها را نیز افزایش می‌دهد.
6.تعویض ترموستات خودرو
ترموستات خودرو قطعه‌ای ساده است که جریان مایع خنک‌کننده در موتور را کنترل می‌کند و اگر دچار مشکل شود، اختلالات جدی در سیستم موتور ایجاد می‌شود. علائم خرابی ترموستات شامل داغ‌شدن بیش از حد موتور، تغییرات ناپایدار دمایی و نشت مایع خنک‌کننده است.
برای تست ترموستات، می‌توانید جریان مایع خنک‌کننده را بررسی کنید؛ اگر مایع جریان داشته باشد، ترموستات باز مانده است و اگر هیچ جریانی وجود نداشته باشد، ممکن است بسته باقی مانده باشد. یک روش ساده دیگر، قراردادن ترموستات در آب گرم و بررسی دمای بازشدن آن است. اگر ترموستات خراب باشد، بهتر است آن را با یک مدل باکیفیت تعویض کنید
همچنین، هنگام تعویض ترموستات، سیستم خنک‌کننده را فلش کرده و مایع تازه اضافه کنید تا از خوردگی جلوگیری شود.
7.بررسی و تعویض فیوز خودرو
بسیاری از مشکلات الکتریکی خودرو، مانند عدم کارکرد رادیو، برف‌پاک‌کن یا پنجره‌های برقی، معمولاً به‌دلیل سوختن فیوزها رخ می‌دهد. خوشبختانه، بررسی و تعویض فیوز یکی از انواع تعمیر و نگهداری خودرو است که ساده و سریع است که هرکسی می‌تواند آن را انجام دهد. برای شروع، ابتدا خودرو را خاموش کرده و محل جعبه فیوز را با استفاده از دفترچه راهنمای خودرو پیدا کنید. جعبه فیوز معمولاً در زیر داشبورد، داخل کابین یا زیر صندلی عقب قرار دارد.
پس از باز کردن درپوش جعبه فیوز، به نمودار روی درپوش مراجعه کنید تا فیوز مربوط به قطعه معیوب را شناسایی کنید. با استفاده از ابزار کشیدن فیوز (یا حتی انبردست یا انگشتانتان)، فیوز مشکوک را خارج کرده و آن را در مقابل نور بررسی کنید. اگر سیم داخل فیوز سوخته یا قطع شده باشد، فیوز باید تعویض شود.
فیوز جدید باید دقیقاً همان آمپر مورد نیاز باشد که معمولاً با رنگ و عدد روی فیوز مشخص می‌شود. فیوز جدید را در جای خود قرار دهید و عملکرد دستگاه مربوطه را تست کنید.
اگر فیوز جدید بلافاصله بسوزد، احتمالاً مشکل بزرگ‌تری مانند اتصال کوتاه وجود دارد که نیاز به بررسی متخصص دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه تعمیرات خودرو و انواع رایج آن‌ها می‌توانید مقاله «مرسوم ترین انواع تعمیرات خودرو که باید بشناسید» را بخوانید.