وقتی ایلان ماسک در کنفرانسهایش از آینده حملونقل میگوید، به نظر میرسد مرز میان تخیل و واقعیت را در هم آمیخته است؛ اما تاریخ نشان داده که وعدههای او، دیر یا زود، به خیابانها میرسند! حالا نوبت به خودروهایی رسیده که نه راننده دارند و نه آینه بغل، اما مسافر را دقیقتر از هر انسانی به مقصد میرسانند. «روبو تاکسی» و «روبو ون»، دو پروژه جاهطلبانه تسلا هستند که علاوهبر اینکه جدید و جذاباند، بخشی از یک برنامهریزی پیچیده برای حذف کامل رانندهها هستند.
در این مقاله از نرمافزار ماشین من (اپلیکیشن یادآور سرویس دوره ای خودرو)، نهتنها با ویژگیها و عملکرد این خودروهای خودران آشنا میشویم، بلکه به پشتپرده فناوریها و اهداف اقتصادی و سیاسیای میپردازیم که آنها را به حرکت درمیآورند.
1. روبو تاکسی تسلا: خودرویی که راننده را بازنشسته میکند
روبو تاکسی تسلا یا تاکسی رباتیک تسلا، یک خودروی تمامخودران است که بدون حضور راننده، مسافران را جابهجا میکند. تاریخچه شکلگیری این پروژه به سال ۲۰۱۹ بازمیگردد. در آن زمان ایلان ماسک برای نخستینبار از ایده «شبکهای از خودروهای خودران» سخن گفت. او وعده داد که تسلا با بهرهگیری از خودروهای موجود در بازار، بهویژه مدل Y، میتواند یک ناوگان روبو تاکسی ایجاد کند. این خودروها بهگونهای طراحی شدهاند که فاقد فرمان و پدال باشند و تمام عملکرد آنها از طریق نرمافزار کنترل میشود.
تاکسیهای رباتیک از پلتفرم اختصاصی هوش مصنوعی تسلا FSD یا Full Self-Driving استفاده میکنند و به فناوری خودران سطح ۵ مجهز هستند؛ بهاینمعنا که خودرو در تمامی شرایط رانندگی، بدون نیاز به دخالت انسان، مسیر را طی میکند. توضیحات زیر درباره سطوح خودرانبودن اتومبیلها میتواند مفهوم «خودرانبودن در سطح ۵» را بیشتر مشخص کند.
سطوح خودرانبودن اتومبیلها
خودرانبودن اتومبیلها از سطح صفر تا پنج، طبقهبندی میشود که هرچه سطح بالاتر باشد، وابستگی به راننده کمتر است:
- سطح ۰ (بدون خودکارسازی): راننده کنترل کامل خودرو را دارد.
- سطح ۱ (کمک راننده): سیستمهایی مثل کروز که کنترل تطبیقی یا کمک حفظ خودرو در خط هستند، اما راننده باید همیشه مراقب باشد.
- سطح ۲ (خودکارسازی جزئی): خودرو میتواند همزمان فرمان، گاز و ترمز را در شرایط خاص کنترل کند، مانند سیستم اتوپایلوت تسلا، ولی راننده باید آماده دخالت باشد.
- سطح ۳ (خودکارسازی مشروط): خودرو در بیشتر شرایط میتواند بهصورت خودکار رانندگی کند، ولی راننده باید در مواقع ضروری وارد عمل شود.
- سطح ۴ (خودکارسازی بالا): خودرو در مناطق یا شرایط مشخص بهطور کامل خودران است و نیاز به دخالت راننده ندارد، مگر در شرایط خاص و اضطراری.
- سطح ۵ (خودکارسازی کامل): خودرو در همه شرایط بدون نیاز به راننده و حتی بدون فرمان یا پدال قادر به رانندگی است و بهطور کامل مستقل عمل میکند.
چگونه تگزاسیها سوار روبو تاکسی تسلا میشوند؟
روبو تاکسی تسلا در قالب یک ناوگان محدود از خودروهای بدون راننده مدل Y، فعالیت خود را در شهر آستین تگزاس آغاز کرده است. این سرویس از ۲۲ ژوئن ۲۰۲۴ در اختیار گروه محدودی از افراد قرار گرفته و تعداد خودروهای فعال فعلاً بین ۱۰ تا ۲۰ دستگاه است.
نحوه استفاده از این سرویس ساده و شبیه به اپلیکیشنهای شناختهشده تاکسی اینترنتی است. کاربر پس از دانلود و ورود به اپلیکیشن، مقصد و نقطه سوارشدن را مشخص میکند. اپلیکیشن، زمان تقریبی رسیدن خودرو را در لحظه نمایش میدهد و حتی امکان انتخاب تنظیمات شخصی مانند دمای داخل کابین نیز وجود دارد.
در طول انتظار برای رسیدن خودرو، اپلیکیشن نکاتی کاربردی درباره نحوه بازکردن دربها یا درک علائم نوری خودرو ارائه میدهد تا مسافران تجربهای بهتر داشته باشند. همچنین، پیشنهادهایی هوشمند برای انتخاب مقصد مانند رستورانها، پارکها و مراکز خرید نیز نمایش داده میشود.
از نظر طراحی بصری نیز، فضای اپلیکیشن از تم رنگی طلایی خودروهای مفهومی Cybercab سایبرکب الهام گرفته است. هزینه هر سفر در حال حاضر بهصورت ثابت ۴٫۲۰ دلار است و گزینهای برای انعامدادن وجود ندارد.
ویژگیهای ظاهری روبو تاکسیها
روبو تاکسیهای تسلا در نگاه اول تفاوتهای قابلتوجهی با خودروهای معمولی دارند. مهمترین ویژگی ظاهری آنها، حذف کامل فرمان و آینههای جانبی است؛ چرا که این خودروها نیازی به راننده ندارند و تمام فرآیند هدایت و کنترل بهصورت خودکار انجام میشود. طراحی داخلی بسیار مینیمال و مدرن است؛ فضای کابین برای دو نفر طراحی شده و تمرکز آن روی راحتی و تجربه کاربری ساده است.
تم طلایی اپلیکیشن، در ظاهر خودروها هم به چشم میخورد.
بدنه تاکسیهای رباتیک کاملاً شفاف و هوشمندانه طراحی شده تا حس امنیت، بازبودن فضا و کارآمدی را در ذهن مسافر ایجاد کند. همچنین دربهای خودرو بهگونهای طراحی شدهاند که بدون نیاز به کمک راننده، بهراحتی باز و بسته شوند.
فناوری پشت پرده روبو تاکسی
تکنولوژی بهکاررفته در روبو تاکسیهای تسلا ترکیبی پیشرفته از نرمافزار، سختافزار و یادگیری ماشینی است که امکان حملونقل بدون راننده را فراهم میکند. قلب این سیستم، نرمافزار Full Self-Driving (FSD) تسلا است؛ نسخهای پیشرفته از سیستم کمکی راننده که اکنون بهصورت «بدون نیاز به نظارت» عمل میکند. این نرمافزار قادر است فرآیندهای رانندگی مانند فرماندادن، ترمزگرفتن و مسیریابی را بدون دخالت انسان انجام دهد.
برخلاف شرکتهایی مانند Waymo که از سنسورهای گرانقیمت لیدار و رادار استفاده میکنند، تسلا تنها به دوربینها تکیه دارد. تصاویر دریافتی از دوربینها، توسط شبکههای عصبی پیشرفته تحلیل میشود تا خودرو بتواند محیط را درک کرده و تصمیمگیری کند. این رویکرد باعث کاهش هزینهها و افزایش مقیاسپذیری ناوگان روبو تاکسیها میشود.
تسلا از فناوری Ground Truth Machine برای نقشهبرداری دقیق شهرها، مانند آستین، استفاده میکند. این سیستم، که از حسگرهای لیدار و رادار برای جمعآوری دادههای محیطی بهره میبرد، نقشههای سهبعدی با دقت بالا ایجاد میکند. این نقشهها به FSD روبو تاکسی کمک میکنند تا مسیرهای بهینه را شناسایی کرده و از چالشهایی مانند تقاطعهای پیچیده یا موانع غیرمنتظره اجتناب کند.
چگونه روبو تاکسیها کار میکنند؟
روبوتاکسیهای تسلا با بهرهگیری از یادگیری ماشین و هوش مصنوعی قادرند در جادههای پویا و غیرقابل پیشبینی بهصورت خودران حرکت کنند. این خودروها مجهز به حسگرهای مختلفی مانند لیدار، رادار، دوربینهای ۳۶۰ درجه و حسگرهای اولتراسونیک هستند که موانع را شناسایی، محیط اطراف را نقشهبرداری و اشیای نزدیک را دنبال میکنند. این دادهها بهصورت همزمان با هم ترکیب میشوند. این ویژگی که به آن «ادغام حسگرها» گفته میشود به روبو تاکسی اجازه میدهد در کسری از ثانیه تصمیمگیری کند.
سیستم هوشمند خودرو با پردازش دادههای حسگرها و استفاده از الگوریتمهای یادگیری ماشین، اشیایی مانند عابران پیاده، خودروهای دیگر، چراغهای راهنمایی و موانع را شناسایی کرده و براساس آن سرعت، مسیر و جهت خودرو را بهطور خودکار تنظیم مینماید. این سیستم با یادگیری مستمر، اطلاعات محیطی را بهروزرسانی کرده و واکنشهای خود را به شرایط ترافیکی و درخواستهای مسافران تنظیم میکند تا حد امکان بدون نیاز به دخالت انسان عمل کند.
ادغام با اکوسیستم تسلا: رباتهای آپتیموس و گیگافکتوریها
ممکن است ایلان ماسک بخواهد روبو تاکسیها را با رباتهای انساننمای اپتیموس ادغام کند تا وظایفی مانند تمیزکاری و نگهداری خودروها را انجام دهند. همچنین، گیگافکتوریهای تسلا (مانند گیگافکتوری تگزاس) با خطوط تولید خودکار و بهرهگیری از فناوریهای رباتیک، تولید انبوه سایبرکب را از 2026 پشتیبانی خواهند کرد.
مزایای روبو تاکسی تسلا
روبو تاکسی تسلا دارای مزایای زیر است.
۱. کاهش خطای انسانی
بیشتر تصادفات رانندگی بهدلیل اشتباهات انسانی اتفاق میافتد. روبوتاکسیها با حسگرهای هوشمند و الگوریتمهای پیشرفته، میتوانند بسیاری از این اشتباهات را حذف کنند؛ از جمله رانندگی در حالت خستگی، عصبانیت یا حواسپرتی.
۲. سرعت واکنش بالا
خودروهای خودران میتوانند در کسری از ثانیه واکنش نشان دهند (در حدود ۰.۴ تا ۱.۵ ثانیه)، که با واکنش انسان قابلمقایسه یا حتی سریعتر است.
۳. کاهش ترافیک
با رایجشدن استفاده اشتراکی از روبوتاکسیها، نیاز به مالکیت خودروهای شخصی کمتر میشود. این مسئله باعث کاهش تعداد خودروها در خیابانها و بهبود جریان ترافیک خواهد شد. همچنین خودروهای خودران نیازی به پارک در نزدیکی مقصد ندارند که خود باعث آزادشدن فضای پارک و کاهش گرههای ترافیکی میشود.
۴. کاهش آلایندگی محیطزیست
روبوتاکسیهای الکتریکی تسلا با بهینهسازی مسیر، کاهش زمان بیحرکتی و حذف الگوهای ناپایدار رانندگی مانند ترمزهای ناگهانی، میتوانند به کاهش چشمگیر انتشار گازهای گلخانهای کمک کنند.
۵. کاهش هزینهها
با حذف راننده انسانی، یکی از بزرگترین هزینههای خدمات تاکسی از میان برداشته میشود. طبق تحقیقات مککینزی، این خودروها میتوانند تا سال ۲۰۳۰ هزینههای عملیاتی را به نصف برسانند. این به معنای کرایههای ارزانتر برای مسافران و سود بیشتر برای شرکتهاست.
معایب روبو تاکسی تسلا
در کنار مزایای زیاد، تاکسی رباتیک تسلا، دارای معایبی هم است که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
۱. نگرانیهای ایمنی
هرچند تصور میشود خودروهای خودران ایمنتر از رانندگان انسانی هستند، اما آمارهای فعلی این ادعا را بهطور کامل تأیید نمیکنند. بهعنوان مثال، نرخ تصادف Waymo در سال ۲۰۲۳ برابر با ۴.۵ تصادف در هر یک میلیون مایل بوده، درحالیکه میانگین ملی آمریکا ۱.۹۴ تصادف در هر یک میلیون مایل است.
۲. پذیرش پایین در میان مردم
بسیاری از افراد هنوز اعتماد کافی به خودروهای بدون راننده ندارند. طبق نظرسنجی Pew در سال ۲۰۲۲، تنها ۳۷٪ آمریکاییها گفتند که حاضرند سوار چنین خودرویی شوند (کاهش از ۴۴٪ در سال ۲۰۱۸). همچنین طبق آمار انجمن اتومبیل آمریکا، ترس از خودروهای خودران در سال ۲۰۲۳ به ۶۸٪ افزایش یافته است.
خلاصه مقاله
روبو تاکسی تسلا، پروژهای جدید از ایلان ماسک است که با حذف راننده، حملونقل شهری را متحول میکند. این خودروهای تمامخودران با بهرهگیری از هوش مصنوعی و فناوری FSD، بدون فرمان و پدال، مسافران را جابهجا میکنند. تسلا در شهر آستین تگزاس، ناوگانی آزمایشی از مدل Y را راهاندازی کرده و با اپلیکیشنی مشابه تاکسیهای اینترنتی، تجربهای ساده و کاربرپسند فراهم کرده است. برخلاف رقبا، تسلا فقط از دوربینها برای هدایت خودرو استفاده میکند.
رفرانس:
نگاهی اولیه به اپلیکیشن روبو تاکسی تسلا؛ قابلیتها، طراحی و جزئیات
روبو تاکسی تسلا چیست و چگونه کار میکند؟ روبو تاکسی چیست و چه چالشهایی دارد؟