وقتی خودرو استارت نمیخورد، معمولا اولین واکنش، نگرانی از خرابیهای جدی است. اما واقعیت این است که «استارت نخوردن ماشین» همیشه به معنای آسیب سنگین نیست و میتواند از یک مشکل ساده در باتری یا سیستم برقرسانی منشأ بگیرد. شناخت دقیق علت استارت نخوردن ماشین نهتنها از صرف هزینههای اضافی جلوگیری میکند، بلکه کمک میکند بتوانید در مواقع ضروری سریعتر اقدام کنید.
در این مقاله به بررسی مهمترین دلیل استارت نخوردن ماشین میپردازیم. همچنین در هر مورد راهحل را بیان میکنیم.
۱. تخلیه یا ضعف باتری
شایعترین علت استارت نخوردن ماشین، باتری ضعیف یا کاملاً تخلیهشده است. باتری وظیفه تأمین انرژی اولیه برای جرقهزنی و راهاندازی موتور را دارد. در صورت کاهش ولتاژ، موتور روشن نمیشود و معمولاً تنها صدای «تیک» از استارت شنیده میشود. عواملی مانند سرمای شدید، ماندن طولانیمدت خودرو بدون استفاده یا روشنماندن چراغها باعث تخلیه باتری میشوند.
✅ راهحل: اندازهگیری ولتاژ با ولتمتر میتواند وضعیت باتری را مشخص کند. اگر ولتاژ پایین است، میتوان با «جامپ استارت» موقتاً خودرو را روشن کرد، اما در صورت تکرار، تعویض باتری ضروری است. اگر باتری جدید نیز بهسرعت تخلیه میشود، احتمال خرابی دینام (آلترناتور) وجود دارد.
برای پیشگیری از بروز چنین مشکلاتی، بهتر است زمان سرویس دورهای و وضعیت باتری خودرو را در اپلیکیشن یادآور سرویس دورهای ماشین من ثبت کنید تا پیش از ضعیفشدن باتری هشدار دریافت کنید.
⚠️ میزان جدیت: جدیت این علت استارت نخوردن ماشین متوسط تا زیاد است. در صورت خرابی دینام یا قطعی در مدار شارژ، ادامه رانندگی ممکن نیست.
۲. خوردگی یا سولفاتهشدن سر باتری
ترمینالهای باتری در اثر بخار اسید و رطوبت، بهمرور دچار خوردگی میشوند. این لایه سفید یا آبیرنگ باعث کاهش رسانایی و ایجاد افت ولتاژ در مدار استارت میشود. همه اینها میتوانند علت استارت نخوردن ماشین باشند.
✅ راهحل: تمیزکردن سر باتری با محلول جوششیرین و آب یا مواد مخصوص، مشکل را برطرف میکند. در موارد شدید که کابل یا ترمینال آسیب دیده باشد، باید تعویض شوند.
⚠️ میزان جدیت: کم تا متوسط؛ قابل رفع در محل، اما در صورت بیتوجهی ممکن است باعث خرابی کابلها شود.
۳. خرابی موتور استارت
استارت موتور وظیفه انتقال انرژی الکتریکی از باتری به میللنگ برای آغاز احتراق را دارد. در صورت خرابی بوبین، زغال یا اتصالات داخلی استارت، موتور هیچ واکنشی نشان نمیدهد یا تنها صدای کلیک شنیده میشود.
✅ راهحل: تست ولتاژ ورودی و عملکرد استارت با ولتمتر مشخص میکند که علت استارت نخوردن ماشین خرابی موتور استارت هست یا نه. در صورت خرابی، باید استارت بازسازی یا تعویض شود. جامپاستارت ممکن است موقتاً مؤثر باشد، اما راهحل نهایی نیست.
⚠️ میزان جدیت: زیاد؛ بدون عملکرد صحیح استارت، خودرو قابل راهاندازی نیست.
۴. قفلشدن فرمان و سوئیچ
در برخی خودروهای مدرن، قفل فرمان بهصورت خودکار برای جلوگیری از سرقت فعال میشود. اگر پس از خاموشکردن خودرو، فرمان اندکی چرخیده باشد، ممکن است سوئیچ در موقعیت «LOCK» گیر کند و استارت عمل نکند.
✅ راهحل: با چرخاندن ملایم فرمان به دو طرف و همزمان چرخاندن کلید، قفل باز میشود. درصورتیکه خودرو کنار جدول پارک شده و امکان چرخاندن خودرو نیست، آزادکردن ترمز دستی و جابهجایی جزئی خودرو کمککننده است.
⚠️ میزان جدیت: کم؛ این دلیل استارت نخوردن ماشین بیشتر یک مشکل مکانیکی موقتی است.
۵. شلشدن یا خرابی کابلهای برق
کابلهای اصلی برق بین باتری، استارت و سیستم جرقه اگر دچار قطعی، فرسودگی یا شلشدن اتصال شوند، جریان کافی به موتور نمیرسد. این وضعیت علت استارت نخوردن ماشین، استارت کند، قطع و وصل شدن برق یا عدم روشن شدن موتور میشود.
✅ راهحل: بازدید ظاهری کابلها برای تشخیص ترک، بریدگی یا داغشدگی لازم است. در صورت مشاهده آسیب، تعویض کامل کابل و سرکابلها توصیه میشود.
⚠️ میزان جدیت: متوسط؛ بیتوجهی به آن میتواند موجب سوختن استارت یا باتری شود.
۶. خرابی دلکو یا درپوش توزیعکننده جرقه
در خودروهای دارای سیستم احتراق سنتی، دلکو (Distributor) وظیفه تقسیم ولتاژ بین سیلندرها را دارد. خرابی درپوش دلکو، وجود رطوبت یا رسوبات کربنی باعث میشود جرقه در زمان درست ایجاد نشود و موتور روشن نگردد.
✅ راهحل: بازدید درپوش و بازوی دلکو از نظر خوردگی، ترک یا آثار سوختگی ضروری است. قطعات معیوب باید تعویض شوند. در مناطق مرطوب، خشککردن و عایقکاری اطراف دلکو مفید است.
⚠️ میزان جدیت: متوسط تا زیاد؛ خرابی کامل دلکو مانع جرقهزنی شده و دلیل استارت نخوردن ماشین است.
۷. نقص در کوئل احتراق
کوئل وظیفه تقویت ولتاژ ۱۲ ولت باتری به چندین هزار ولت برای ایجاد جرقه را دارد. خرابی کوئل منجر به نبود جرقه در شمعها، احتراق ناقص و استارت نخوردن کامل خودرو میشود.
✅ راهحل: تست کوئل با مولتیمتر یا دستگاه دیاگ انجام میشود. در صورت خرابی، تعمیر آن ممکن نیست و باید تعویض شود. بهتر است همزمان شمعها نیز عوض شوند تا عملکرد سیستم احتراق بهینه بماند.
⚠️ میزان جدیت: زیاد؛ خرابی کوئل مانع کامل روشنشدن خودرو است.
۸. خرابی یا آلودگی شمعها
شمعها آخرین حلقه سیستم جرقهزنی هستند. آلودگی، دودهزدگی، شکستگی یا فاصله ناصحیح بین الکترودها باعث ضعف جرقه و عدم احتراق مخلوط سوخت و هوا میشود.
✅ راهحل: بازدید شمعها، تمیزکاری و تنظیم فاصله طبق دفترچه خودرو انجام میشود. اگر آثار سوختگی یا خوردگی مشاهده شد، تعویض شمعها بهترین گزینه است.
⚠️ میزان جدیت: متوسط؛ این دلیل استارت نخوردن ماشین اغلب با تعویض شمع رفع میشود.
۹. تمامشدن سوخت یا خرابی نشانگر بنزین
گاهی سادهترین علت استارت نخوردن، نبود سوخت کافی است. در این حالت پمپ سوخت هوا میکشد و احتراق شکل نمیگیرد. گاهی نیز عقربه باک خطا دارد یا نشتی از مخزن وجود دارد.
✅ راهحل: بررسی سطح سوخت اولین اقدام است. در صورت نشتی، باید محل آن سریعاً توسط تعمیرکار بررسی شود. درصورتیکه باک سالم است، اما پمپ سوخت کار نمیکند، احتمال گرفتگی فیلتر یا خرابی پمپ وجود دارد.
⚠️ میزان جدیت: کم تا متوسط؛ در صورت نشتی یا خرابی پمپ، جدی تلقی میشود.
۱۰. گرفتگی فیلتر سوخت
فیلتر سوخت وظیفه دارد ناخالصیها و ذرات را از سوخت جدا کند. با گذشت زمان، این فیلتر دچار انسداد میشود و جریان سوخت به موتور کاهش مییابد. در نتیجه، احتراق شکل نمیگیرد و خودرو استارت نمیخورد.
✅ راهحل: فیلتر سوخت از قطعاتی است که باید بهطور منظم تعویض شود. با ثبت کیلومتر فعلی در اپلیکیشن یادآور سرویس دورهای ماشین من میتوانید زمان دقیق تعویض فیلتر سوخت را بهصورت خودکار یادآوری بگیرید. تعویض فیلتر سوخت در فواصل ۲۰ هزار کیلومتر ضروری است.
⚠️ میزان جدیت: متوسط؛ در صورت بیتوجهی، ممکن است پمپ بنزین تحت فشار بیشازحد آسیب ببیند.
راهنمای قدمبهقدم حل مشکل استارت نخوردن خودرو
اگر خودرو استارت نمیخورد، برای جلوگیری از تشخیص اشتباه و صرف هزینههای غیرضروری، لازم است عیبیابی استارت خودرو را مرحلهبهمرحله انجام دهید. ما در ادامه به شما یاد میدهیم که در صورت استارت نخوردن خودرو دقیقا چطور عمل کنید.
نکته مهم: بسیاری از موارد استارت نخوردن خودرو با نگهداری صحیح و انجام سرویسهای منظم قابل پیشگیری هستند. اپلیکیشن یادآور سرویس دورهای ماشین من با ثبت زمان سرویسها و بررسی دورهای باتری، شمعها و فیلترها، از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری میکند.
مرحله اول: بررسی وضعیت باتری و اتصالات
در بیشتر مواقع، علت استارت نخوردن ماشین، خرابی یا ضعف باتری است. برای اطمینان، ابتدا چراغهای جلو یا نشانگرهای پشت آمپر را روشن کنید. اگر نور آنها کم است یا با چرخاندن سوییچ خاموش میشوند، باتری احتمالاً تخلیه شده است.
اتصالات باتری را نیز بررسی کنید؛ زیرا سولفاتهشدن یا شلبودن کابلها مانع انتقال جریان میشود. تمیزکردن قطبها با برس فلزی و محکمکردن اتصالات معمولاً مشکل را برطرف میکند. در صورت لزوم، از یک باتری سالم برای تست استفاده کنید تا مطمئن شوید مشکل از برقرسانی نیست.
مرحله دوم: اطمینان از عملکرد سوییچ و سیستم برقرسانی
اگر باتری سالم است اما خودرو همچنان استارت نمیخورد، باید سوییچ و مدار برقرسانی بررسی شوند. هنگام چرخاندن سوییچ، معمولاً صدای کوتاه و یکنواختی شبیه «وزوز» از قسمت عقب خودرو شنیده میشود؛ این صدا نشاندهنده فعالشدن پمپ بنزین است. درصورتیکه این صدا وجود نداشته باشد، احتمال خرابی فیوز پمپ یا رله استارت مطرح است.
برای اطمینان، درب جعبه فیوز را (که معمولاً در کنار باتری یا زیر فرمان قرار دارد) باز کنید و فیوزهای مربوط به پمپ بنزین و استارت را با دفترچه راهنمای خودرو تطبیق دهید. فیوزهای سوخته معمولاً ظاهر تیره یا رشته قطعشده دارند.
مرحله سوم: بررسی سیستم سوخترسانی
اگر برقرسانی خودرو بدون ایراد است اما موتور روشن نمیشود، باید سیستم سوخترسانی را بررسی کنید.
ابتدا از وجود بنزین در باک مطمئن شوید. گاهی عقربه نشاندهنده سوخت، دقت ندارد یا خودرو در شیب پارک شده و سوخت از محل مکش پمپ فاصله گرفته است. برای اطمینان، باک را با حداقل چند لیتر بنزین پر کنید. اگر خودرو پس از آن روشن شد، علت استارت نخوردن ماشین کمبود سوخت یا گرفتگی مسیر مکش بوده است.
در گام بعد، فیلتر سوخت را بررسی کنید. این قطعه معمولاً در مسیر لوله سوخت و نزدیک باک یا زیر خودرو قرار دارد.
مرحله چهارم: بررسی موتور استارت
اگر هنگام چرخاندن سوییچ هیچ صدایی شنیده نمیشود، احتمال خرابی موتور استارت یا رله آن وجود دارد. درحالتیکه صدای «تیکتیک» شنیده میشود اما موتور نمیچرخد، دنده استارت ممکن است گیر کرده یا جریان عبوری از باتری کافی نباشد.
در چنین شرایطی، بررسی ولتاژ استارت هنگام استارتزدن میتواند مشخص کند که آیا جریان کافی برای چرخش موتور استارت وجود دارد یا خیر. مولتیمتر را روی حالت ولتاژ مستقیم (DC) و محدوده ۲۰ ولت قرار دهید، سپس سیم قرمز آن را به ترمینال مثبت استارت و سیم مشکی را به بدنه موتور وصل کنید. درحالیکه فرد دیگری سوییچ را در وضعیت استارت نگه میدارد، عدد نمایشدادهشده روی مولتیمتر باید بین ۱۰ تا ۱۲ ولت باشد.
اگر ولتاژ کمتر از این مقدار است، بهاحتمال زیاد اتصال منفی بدنه یا کابلهای باتری دچار افت جریان یا سولفاتهشدگی هستند. در این حالت، تمیزکردن اتصالات و بررسی کابلها ضروری است.
اما اگر ولتاژ در محدوده طبیعی قرار دارد و استارت همچنان عمل نمیکند، بهاحتمال زیاد دلیل استارت نخوردن ماشین خرابی موتور استارت یا رله آن است و نیاز به تعمیر تخصصی دارد.
مرحله پنجم: بررسی سیستم جرقهزنی و سنسورها
اگر موتور میچرخد اما خودرو روشن نمیشود، احتمالاً مشکل از سیستم جرقهزنی یا سنسورهای موتور است. خرابی شمعها، کوئل، یا سنسور دور موتور (RPM) مانع جرقهزنی صحیح میشود.
سنسور دور موتور نقش کلیدی در ارسال اطلاعات به ECU دارد و در صورت از کار افتادن آن، موتور قادر به احتراق نخواهد بود. تعویض شمعهای فرسوده یا تمیزکردن آنها نیز گاهی موجب رفع مشکل استارت نخوردن خودرو میشود.
مرحله ششم: بررسی ایرادهای الکترونیکی و پیشرفتهتر
اگر تمام مراحل فوق بررسی شده و خودرو همچنان استارت نمیخورد، باید سراغ سیستمهای الکترونیکی و امنیتی رفت. خرابی ECU، اختلال در ایموبلایزر یا قطعشدن بخشی از سیمکشی داخلی از جمله دلایل پیچیدهتر هستند. در این مرحله لازم است خودرو با دستگاه دیاگ بررسی شود تا خطاهای ثبتشده در سیستم شناسایی شوند.
اگر نیاز به خرید قطعات مربوط به استارت خودرو، مانند سنسورها، سوئیچ، باتری و پمپ بنزین دارید، میتوانید تمام قطعات یدکی خود را به شکل آنلاین از حقی پارت بخرید.
جمعبندی
استارت نخوردن خودرو معمولاً نشانهای از اختلال در یکی از سه سیستم اصلی است: برق، سوخت یا جرقه. بررسی باتری، کابلها، کوئل، شمع و فیلتر سوخت میتواند در اغلب موارد علت را مشخص کند. اقدام سریع و اصولی، از تشدید خرابی و هزینههای سنگین جلوگیری میکند.
برای جلوگیری از تکرار این مشکلات، پیشنهاد میکنیم سرویسهای دورهای خودرو را بهصورت منظم پیگیری کنید. با اپلیکیشن یادآور سرویس دورهای ماشین من میتوانید تاریخ دقیق سرویس باتری، تعویض فیلترها و بررسی سیستم برق خودرو را همیشه تحت کنترل داشته باشید.
سوالات رایج درباره دلیل استارت نخوردن ماشین
سوال: چرا ماشین بعد از استارت زدن خاموش میشود؟
پاسخ: این مشکل معمولاً به سوخترسانی یا سیستم برق خودرو مربوط است. اگر پمپ بنزین فشار کافی تولید نکند یا فیلتر سوخت گرفته باشد، موتور فقط برای چند ثانیه روشن میشود و بلافاصله خاموش میکند. گاهی هم خرابی سنسور دور موتور یا فعالبودن سیستم ضدسرقت (ایموبلایزر) باعث قطع برق پمپ بنزین میشود.
دلیل استارت نخوردن ماشین اتوماتیک چیست؟
در خودروهای اتوماتیک، رایجترین علت این است که دنده در وضعیت غیر از «P» یا «N» قرار دارد. سیستم ایمنی خودرو اجازه استارتزدن نمیدهد مگر اینکه دسته دنده در حالت پارک یا خلاص باشد.